یکی از مهمترین مهارتهایی که کودکان باید از دوران ابتدایی بیاموزند، مهارتِ خواندن متنها است. اکثر والدین علاقهمندند بدانند چگونه کودکان دبستانی خود را برای خواندن متنها آماده کنند. پدران و مادران باید برای تقویت مهارت خواندن کودکان تلاش کنند تا آنها بتوانند در این مسیر موفق شوند. روان خواندن به کودکان کمک میکند تا بتوانند روان بنویسند و از این طریق، بهتر درس بخوانند و تکالیف خود را انجام دهند.
ویژگیهای مهم مکان مناسب برای مطالعهی کودکان
برای تقویت مهارت خواندن در کودکان دبستانی باید مکانی را انتخاب کنید که هنگام مطالعه در آنجا احساس راحتی کنند و هیچگونه سروصدایی موجب آزارشان نشود. چنین محلی باید دارای نور کافی، دستگاههای سرمایشی، گرمایشی و تهویه مناسب، میز و صندلی متناسب با ارگونومی بدن کودکان و قفسهای پُر از کتابهای درسی و همچنین دیگر کتابها و لوازم موردعلاقهی آنها باشد.
اتاقخواب برای مطالعهی کودکان محل مناسبی نیست، زیرا این فضا حالت خواب را برایشان تداعی میکند و موجب خستگی آنها میشود. همچنین با مطالعه روی تختخواب، توجه و خلاقیت کودکان کم میشود و موجب اختلال خواب آنها میگردد. البته امروزه به دلیل آنکه بیشتر کودکان در خانههای آپارتمانی زندگی میکنند و معمولاً فضای کمی در دسترس است، میتوان اتاق آنها را به دو یا چند بخش تقسیمبندی نمود.
چگونگی تبدیلِ کتابخوانی به فعالیتی لذتبخش
مطالعه را به بخشی از فعالیتهای روزمرهی خود تبدیل کنید تا کودکتان نیز به خواندن تشویق شود. زمانی را برای مطالعه تعیین کنید، تلویزیون و تلفن همراه را خاموش کنید و مشغول خواندن شوید. وقتی شما والدین گرامی مطالعه نداشته باشید هرگز نباید از کودکان خود توقع داشته باشید تا به مطالعه دروس و دیگر منابع علاقه نشان دهند، شما اولین و بهترین الگوی فرزندان خود هستید.
مطالعه را برای کودکتان سرگرمکننده کنید؛ مثلاً به او خواندن کتابی را توصیه کنید که از روی آن، فیلم و انیمیشن ساخته شده است. بعد از خواندن آن کتاب، فیلم و کارتونی را که از روی آن ساخته شده همراه کودک تماشا کنید. این کار شما موجب میشود تا کودک دلیلی برای مطالعه پیدا کند و همچنین باعث لذت بردن کودک از خواندن کتاب و تقویت مهارت خواندن در او میشود.
۲ ترفند مهم برای تقویت مهارت خواندن در کودکان دبستانی
۱. گوشدادن به کتاب خواندن کودک: زمانی که کودکتان در حال خواندن کتابی است، به او گوش دهید. اگر در خواندنِ مطلبی مشکل داشته باشد، از او بخواهید دوباره آنجا را بخواند. این کار باعث تقویت مهارت خواندن او میشود و علاقهاش را به خواندن زیاد میکند. همچنین میتوانید آن متنِ مشکل را برای کودکتان بخوانید تا گوش بدهد و تکرار کند. سعی کنید کلمات را شمردهشمرده و با آوایی خوش بخوانید تا بهراحتی در ذهنش بماند. مراقب باشید در این مورد زیادهروی نکنید، طوری نشود که هر بار کودک به سراغ کتاب رفت شما نیز بالای سر او ظاهر شوید.
۲. خواندن کتاب برای کودک با صدایی بلند: کودک علاقه دارد کتابها، بهخصوص کتابهای صوتی را با صدای بلند گوش کند. بلند خواندن سبب بهوجودآمدن نوعی آرامش در او میشود و به تقویت مهارت خواندن او نیز کمک میکند. حتی اگر کودک قادر به خواندن باشد نیز گوشدادن به فردی که روان میخواند، برایش مفید است. زیرا درک بهتری از ریتم و طرز بیان کتابهای مختلف پیدا میکند. همچنین این روش باعث میشود کودک چند مرتبه به کتاب گوش بدهد و بهمرور حافظهی شنیداریاش نیز تقویت شود.
۲ بازی و سرگرمی برای تقویت مهارت خواندن کودکان
۱. نوشتن نامه به کودک برای تشویق او به خواندن: برای تشویق کودک دبستانی خود به خواندن، برایش نامهای با کلمات ساده و روان بنویسید و از او بخواهید تا جواب نامهی شما را بدهد. این روش، باعث تقویت مهارت خواندن میشود و طولی نمیکشد که سعی میکند پاسخنامهی شما را بدهد. شما نیز نامهی او را بخوانید و برای این که پاسخنامهتان را داده او را تشویق کنید.
۲. بازی با کلمات برای تقویت مهارت خواندن در کودک: بازی با کلمات برای کودک، درست مثل بازی با اسباببازی است. او در این روش متوجه نمیشود که شما تلاش میکنید کلمات جدید را آموزش دهید. این شیوه، به تقویت مهارت خواندن کودکتان میانجامد و به طور غیرمستقیم با کلمات گوناگون آشنا میشود.
در بازی با کلمات، به کودکتان بگویید که با حرفی که برایش مشخص میکنید کلماتی را بنویسد و وقتی این کار را انجام داد، به سراغ حرف دیگری بروید. مثلاً شما حرف «ب» را برایش مشخص میکنید و از او میخواهید هر کلمهای را که با این حرف شروع میشود، بنویسد و او نیز با کمکِ ذهنش کلماتی مثل بلبل و بنّا و بوق را مینویسد.
در روش دیگر، کلماتی را در متنی بنویسید و از او بخواهید آن کلمه را در متن پیدا کند. این کار باعث میشود کودکتان کلمات را بشناسد و حافظهی دیداریاش قوی شود و موجب تقویت مهارت خواندن او بشود.
تأثیر کتابخانه و کتابفروشی بر تقویت مهارت خواندن کودکان
برای تقویت مهارت خواندن کودک، او را به کتابخانهها و کتابفروشیها ببرید. وجود تعداد زیاد کتاب در این مکانها کودک را سر ذوق میآورد و باعث جذب او به خواندن کتاب میشود. برای رفتن به کتابخانهها و کتابفروشیها زمان تعیین کنید. بهعنوانمثال هر دوهفته یکبار همراه کودکتان به آنجا بروید. اجازه دهید او زمانی را در آنجا بماند و با کتابها و فضای کتابخانه یا کتابفروشی اُنس بگیرد. امروزه بیشتر کتابخانهها و کنابفروشیها، قسمتی را برای کودکان در نظر گرفتهاند تا در آنجا بنشینند و مطالعه کنند. با بردنِ کودکتان به کتابفروشیها و خریدنِ کتاب بهعنوان جایزه، او را به خواندنِ کتاب تشویق کنید.
راههای برطرفکردن اختلالِ خواندن در کودکان
اختلالِ خواندن یا دیسلکسیا عبارت است از ناتوانی فرد در خواندن. این اختلال یکی از شایعترین اختلالات یادگیری در کودکان است و از تقویت مهارت خواندن در کودکان جلوگیری میکند. کودکانی که این اختلال را دارند، در روان و واضح خواندن کلمات مشکل دارند. علاوهبرآن، در نوشتن و هجیکردن و فهمیدن کلمات نیز دچار مشکل هستند. این کودکان، گاهی در درک جملات نیز احساس ناتوانی میکنند.
برای رفع این مانع، در مرحلهی اول باید از پزشک متخصص کمک بگیرید. سپس با استفاده از متخصصین در حوزهی آموزش و راهکارهای خانگی، برای حل آن اقدام کنید. همچنین باید کادر مدرسه گلهای فاطمیه را در جریان قرار دهید تا به بهترین شکل ممکن به کودک شما در رفع اختلال کمک کنند.
مشاوران و معلمان متخصص سطح یادگیریِ کودکتان را میسنجند و در کاهش و رفع تدریجی این اختلال، به شما کمک میکنند. آنها کتابهایی را پیشنهاد میدهند که به افزایش قدرت یادگیری و خواندنِ کودک کمک میکند. کادر متخصص، باتجربه و مسئولیتپذیر دبستان و پیشدبستانی گلهای فاطمیه نیز در همین راستا تمام تلاش خود را انجام میدهد و والدین گرامی را در این مسیر همراهی میکند.